Metoda Buteyko opiera się na gimnastyce oddechu i prostych ćwiczeniach oddechowych. Wykonując prawidłowe oddechy , możemy zmienić i kontrolować parametry stężenia gazów organicznych. To praktyka fizjologiczna, która zmienia „stare” przyzwyczajenia oddechowe, często prowadzące do hiperwentylacji. Została opracowana przez dr K. Buteyko w Rosji w latach 60-tych XX wieku. W ciągu kilkudziesięciu lat została sprawdzona i laboratoryjnie przetestowana przez naukowców i lekarzy na pacjentach. Jej skuteczność została potwierdzona badaniami w szpitalach i laboratoriach klinicznych na całym świecie. W 30.04.1985r. Metoda Buteyko została uznana przez Ministerstwo Zdrowia w Rosji jako oficjalna metoda leczenia astmy.

Funkcja dwutlenku węgla i jego znaczenie w oddychaniu wewnętrznym.

Zapotrzebowanie na dwutlenek węgla (CO₂) w procesie przekazania tlenu (O₂) z krwi do tkanek nie jest teorią jakiegoś ekstrawaganckiego lekarza „alternatywnego” , chodzi tu natomiast o zależność odkrytą na początku 1900 roku i powszechnie uznaną przez wszystkich ekspertów w dziedzinie, nazwaną „ Efektem Bohra”. Zaskakująco, efekt Bohra, opisany we wszystkich podręcznikach do fizjologii używanych na uniwersytetach, nie został nigdy pogłębiony i zbadany do końca w swoich skutkach, aż do chwili, gdy w roku 1950, rosyjski lekarz K. P. Buteyko poświęcił temu zagadnieniu uwagę, dokonując- zgodnie z rygorem naukowym- zadziwiających odkryć, dotyczących funkcji , jakie dwutlenek węgla (CO₂) pełni w ludzkim organizmie.

Atmosfera, która nas otacza, zawiera 21% tlenu , podczas gdy naszym komórkom wystarcza tylko 13%. Z drugiej strony nasze komórki potrzebują 6,5% dwutlenku węgla a atmosfera zawiera go tylko 0,03%. W przestrzeniach zamkniętych stężenie CO₂ w atmosferze może dochodzić do 0,05%, ale i tak jesteśmy jeszcze bardzo daleko od poziomu 6,5% , który występuje w organizmie dzieci w łonie matki oraz wewnątrz komórek u dorosłych zdrowych osób. W przeciwieństwie do powszechnej wiedzy, CO₂, które wydychamy z organizmu, nie znajduje się we wdychanym przez nasz powietrzu, ale tworzy się wewnątrz naszego organizmu.

W procesie wytwarzania energii, substancje odżywcze zawarte w produktach żywnościowych, które spożyliśmy, są spalane przez wydychany tlen i razem z wodą i dwutlenkiem węgla tworzą energię ( ADN Adenozyno-5′-trifosforan). Dwutlenek węgla (CO₂) nie jest zbędnym gazem odpadowym (tak jak nie jest nim woda, wytworzona w tym procesie), ale okazuje się niezbędny dla wielu funkcji organizmu ludzkiego; między innymi, umożliwia przejście tlenu z krwi do komórek – tkanek, a w przypadku braku CO₂ to przejście nie dochodzi do skutku (efekt Verigo-Bohra odkryty na początku 1900r.).

Zatem jest konieczne, żeby w organizmie znajdowała się odpowiednia ilość CO₂. Intensywne oddychanie, głębokie i szybkie, powoduje nadmierną utratę CO₂ wraz z wydechem i ta utrata z kolei powoduje niewydolności organizmu. Po nadmiernej utracie dwutlenku węgla uruchamia się szereg mechanizmów obronnych, za pomocą których organizm próbuje zapobiec, żeby utrata CO₂ nie osiągnęła stopnia zagrażającego życiu. Pojawienie się tych mechanizmów obronnych niesłusznie mylimy z pojawieniem się chorób, które trzeba zwalczyć, i walczymy z usunięciem mechanizmów obronnych zamiast skupić się na pierwotnej przyczynie braku równowagi w organizmie (tzn. na utracie nadmiernej CO₂).

Te odkrycia lekarza K. P. Buteyko są teraz znane i stosowane w krajach byłego Związku Radzieckiego i w Australii (gdzie zostały potwierdzone przez eksperymenty przeprowadzone na Uniwersytecie w Queensland), obecnie rozpowszechniają się też w Anglii, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. W Polsce są jeszcze mało znane.